Yalnızlığın Psikolojisi


Yalnızlık, kentliler olarak birçoğumuzun yaşadığı, bir kısmımızın ise yaşamak isteyip de yaşayamadığı bir duygu? Kimimiz yoğun hayat temposundan bıkmış, yalnız kalıp ruhumuzu ve bedenimizi dinlendireceğimiz bir mekan ararken, kimimiz ise koca şehirde, kalabalıklar arasında kendimizi yapayalnız hissediyoruz Bir yanda yalnızlığa susamış ruhlar, diğer yanda yalnızlıktan şikâyetçi insanlar var çevremizde

Yalnızlık da her duygu gibi kıvamında yaşanması gereken bir duygu Kıvamında yaşandığında yalnızlıkla ilgili şikâyet kimselerde görünmüyor Sağlıklı yalnızlık, insanı iç dünyasına yönlendiriyor Kişi yalnız kaldığı zamanlarda hayatını, hayattaki gidişini, artılarını-eksilerini, kaybettiği değerleri fark edebiliyor Zamanın akışına kendisini kaptırmaktan ve günübirlik yaşamaktan sıyrılarak hayata daha anlamlı bir şekilde bakabiliyor Kısacası, yalnızlık dengeli yaşandığında raydan çıkan hayatımızı ve düşüncelerimizi tekrar rayına oturtacak zemini bizlere sunuyor Bu duyguda denge sağlanamadığında ise psikolojik hastalıklar meydana çıkıyor Aşırı yalnızlık insanda olumsuz düşüncelerin yeşermesine çanak tutarken, yalnız kalamamak ise insanı depresyona sürüklüyor

Peki, yalnızlıkla ilgili şikâyetler nasıl ortaya çıkıyor? Bunun anlamak için insanın yaratılışını incelemek gerekiyor


Sosyallik ve Bireysellik
İnsanda yaratılış gereği birbirine iki zıt duygu bir arada bulunuyor Bunlardan ilki sosyallik, diğeri ise bireysellik Bizler bir yandan toplumun içine katılıp insanlarla iç içe olmak, onlarla iletişim ve etkileşim halinde olmak istiyoruz Yeni arkadaş ilişkileri kurmak, akraba ziyaretleri yapmak bizleri mutlu ediyor Kısacası, sosyalleşmek istiyoruz Sosyalliğin tam karşı tarafında ise bireysellik duygusu bulunuyor Bu duygu da en az sosyallik kadar önemli bizim için Gün oluyor, kendi başımıza kalıp insanlardan uzak bir yerde kafa dinlemek istememiz bireysellik duygumuzun bir tezahürü Hayatta kendimize has alanlar kuruyoruz ve yorgun düştüğümüz zamanlarda köşemize çekilip içimize dönmek ve bireyselliğimizi yaşamak istiyoruz Yalnız kalarak bireysellikte yeteri doyuma ulaşan bizler, bir süre sonra tekrar sosyalleşmeye başlıyor ve insanlarla iletişime geçiyoruz

Normal insan, bireysellikle sosyallik duyguları arasında mekik dokur Gün içinde sosyal ortamlara girip sosyallik hissini tatmin ettiği gibi akşamları kendi köşesine çekilip bireysellik ihtiyacını da giderebilir Sorun, insanın mekik dokuyamadığı, yani sosyallik ve bireysellik sarkacının bir ucunda takıldığı zaman ortaya çıkıyor

Sosyalliğini yaşayan ve modern hayat sistemi nedeniyle daima yapacak ve bitirecek işleri olan insan, yalnız kalıp dinlenemiyor Sarkacın sosyallik ucuna takılıp kalıyor ve bireysellik ihtiyacını gideremiyor Bunun neticesi olarak da yalnızlık özlemi ortaya çıkıyor Eğer bu özlem ya da bireysellik ihtiyacı giderilmezse psikolojik hastalıklar, hayata karşı bıkkınlık, monotonluk ortaya çıkıyor Bu durumun tam aksine bazı insanlar da sarkacın bireysellik ucuna takılıp kalıyorlar Bu insanlar ise yaşadıkları yalnızlıktan bıkıyor ve artık topluma karışıp insanlarla iletişim kurmak istiyorlar Eğer bunu yapacak gücü kendilerinde bulamazlarsa ya da yaptıkları teşebbüs boşa çıkarsa durum daha da kötüleşiyor ve insanlar soluğu psikolojik danışma bürolarında alıyorlar
Acaba insanlar neden sarkacın bir ucuna takılıp kalıyorlar?

İnsanların sarkacın sosyallik ucuna takılıp kalmasının nedeni, modern hayat sisteminin insana bireyselliğini yaşayacağı alan ve zaman bırakmamasıdır Gün boyu yoğun hayat temposunda yaşayan insan, eve geldiğinde aşırı bir şekilde yorgun oluyor Yemeğini yiyip televizyonun karşısına geçiyor ve kısa bir süre sonra da uykuya dalıyor Bu süre zarfında insan kendiyle baş başa kalamıyor Daima hayatında ve çevresinde birileri oluyor Ve sessiz bir ortamı kişi bu çevrede bulamıyor Haftada bir gün olan tatilin yarısı öğlene kadar uyumakla, yarısı da bir hafta boyunca biriken işlerin peşinde koşmakla geçiyor ve hemen yeni bir hafta daha başlıyor Kısacası insan, daima koşuyor Zamanı yakalamaya çalışıyor Ve bunları yaparken yalnız kalamıyor


Yalnızlık Çeşitleri
İnsanların neden sarkacın bireysellik ucuna takılıp kaldığını araştırmadan önce yalnızlık türlerini tanımak gerekiyor Kabaca üç çeşit yalnızlıktan bahsedebiliriz


a) Sosyal Yalnızlık
Sosyal yalnızlık, kişinin sosyal çevresi ile uyum sağlayamayarak kendisini bulunduğu çevrede yalnız hissetmesidir Yeni bir okula naklini aldıran öğrenci, yeni bir mahalleye taşınan aile, yurtdışına eğitim için giden öğrenciler bir süre sosyal yalnızlık çekerler Çevre onlara yabancıdır ve onlar bu çevrede yalnızdırlar


b) Duygusal Yalnızlık
Duygusal yalnızlıkta sosyalliğini yaşayan birey sosyal hayattan zarar görüyor İnsanlardan ve çevreden beklenmedik davranışlar gören insan duygusal olarak çevresine, hayata ve insanlara küserek kendi köşesine çekiliyor İnsanlara ve hayata olan güvenini yitiren insan huzuru, onlardan kaçmakta buluyor Duygusal yalnızlığa sebep olan olayların başında ölüm, ayrılık, terk edilme, doğal afetler sonrasında yaşanan kayıplar yer alıyor


c) Kişisel Yalnızlık
Burada yalnızlığın sebebi, sosyal ortam ya da duygular değil kişinin karakteristik özellikleridir Çok utangaç olan bir kişi ya da insanlarla ilişkilerde sömürücü veya sert olan kişiler kendi kişilik özellikleri sebebiyle yalnızlığa mahkûm olurlar Ya insanlarla etkileşime geçemezler ya da etkileşime geçtikleri insanlara fiziksel ya da duygusal zarar vererek onları kendilerinden uzaklaştırırlar Kişilik özelliklerinin sonucu olarak da yalnız kalırlar


Bu üç durumdan birine maruz kalan insanlar eğer tekrar sosyalleşecek kadar enerjiyi kendilerinde bulamazlarsa ya da sosyalleşmeye yönelik ihtiyaçları başarısızlıkla sonuçlanırsa sarkacın bireysellik ucunda takılıp kalıyorlar Bir süre sonra bu kişilerde insanlarla iletişime girmeye karşı bir isteksizlik oluşuyor Sosyalleşmeye karşı soğuyorlar Aslında buradan çıkmak için küçük bir hareket yetecek ama bu kişilerin zihinleri kısır bir döngüyle düşünmeye başladığı için durumun içinden çıkamıyorlar Bu durumda profesyonel bir yardıma ihtiyaç duyuyorlar ya da sevdikleri birinin gidip onları yalnızlık çukurundan çıkarması gerekiyor

Yalnızlık Özlemi Çekenlere Öneriler
Her gün mesai bitiminde kendinize 30 dakika da olsa bir zaman ayırın Bu süre zarfında hiçbir şeyle uğraşmadan kendi iç dünyanıza dalın O gün içinde yaptıklarınızı, yaptıklarınızın hayat görüşünüzle örtüşüp örtüşmediğini düşünün Yaşadığınız günün farkında olup olmadığınızı, o günün size kazandırdığı tecrübelerin farkına varın Bu işlemleri yaparken hayalen sevdiğiniz bir yere gidebilirsiniz Bu yer deniz kenarı olabileceği gibi, yüksek bir dağ tepesi de olabilir

Size huzur verdiğini düşündüğünüz yerleri ziyaret edin Bu yer sakin bir yer olsun ve burada zihninizi tamamen boşaltıp haftaya yeni bir enerji ile başlayın


Yalnızlıktan Kurtulamayanlara Öneriler
Diğer insanlarla tanışabileceğiniz ortamlar arayın Örneğin, sınıftan, iş yerinden birine birlikte çalışmayı önerin, arkadaş toplantılarına katılın
Sınıf tartışmalarına, grup projelerine, toplu etkinliklere, okuldaki ve çevrenizdeki kulüp çalışmalarına katılarak sosyal etkinliklerinizi geliştirin

İlgi alanlarınızı genişletmeye çalışın Başkalarıyla ortak ilgi alanları bulmak ve onlara katılmak ilişki kurmayı kolaylaştırır

Gönüllü çalışmalara katılın Diğer insanlara yardım etmek, kendinize güveninizi artırır ve kendiniz hakkında iyi hissetmenize yol açar

Hakkınızı korumayı öğrenin, başkalarının haklarına karşı özenli olun Bu dengeyi tutturmak ilişkileri kolaylaştırır

İlişki sınırlarını doğru tutmak sağlıklı ilişkiler geliştirir İlişkilerde karşılıklı olmaya çalışın, başkalarının üzerine fazla düşüp bağımlılık yaratmayın ya da bir kimsenin başkalarıyla ilişkilerinizi engellemesine izin vermeyin

Eğer utangaçsanız, ilişki kurmada denemeler yapın Örneğin, yanınızda oturan insana 'merhaba' demeye ya da kısa bir konuşma başlatmaya çalışın

Hiç red yaşamamış çok az kimse vardır Biri tarafından reddedilmiş olmanız, başkalarınca da reddedileceğiniz anlamına gelmez Geçmişteki olumsuz deneyimleri kendinizi geliştirme konusunda öğrenme fırsatı olarak kullanın, bildiğiniz hatalarınızı yinelememeye çalışın

Girişimci olun İletişimi başkalarının başlatmasını beklemeyin, bizzat siz başlatın

İlişki kurmak istediğiniz kimseyi iyi dinleyip konuştuklarıyla ilgilenin Beden diliniz de ilginizi göstersin Örneğin, göz teması kurun, güler yüzlü olun
Yargılayıcı olmayın İnsanlar arasındaki bireysel farklılıkları kabul etmeyi öğrenin Her zaman onlara bir şans daha verin

İlişkiler zamanla gelişir Sabırlı olun ve karşınızdakilerin sizi tanımasına fırsat verin