İNDİR

Elektriklenme

Çeşitli sebeplerden dolayı elektrik yüklerinin bir cisimden başka bir cisme geçerek birikmesine elektriklenme denir.

Yün kazağımızı çıkarırken çıkan çıtırtı sesleri,

Plastik tarakla saçımızı tararken saçlarımızın dikilmesi,

Şimşek olayı günlük hayatta ve doğada karşılaştığımız elektriklenme örneklerinden bazılarıdır.

Fotokopi makineleri, baca temizleme fırçaları, otomotiv ve beyaz eşya boyama tabancaları elektriklenme olayından yararlanılarak yapılan teknolojik aletlerdir.

Elektrik yüklerinin birbirine etkisi

Aynı yükler birbirini iter, zıt yükler birbirini çeker, yüklü cisimler nötr cisimleri çeker.

Elektriklenme çeşitleri

1- Sürtünme ile elektriklenme

Birbirine sürtünen cisimler arasında sürtünme ile elektriklenme gerçekleşir.

Yünlü kumaş plastik (ebonit) çubuğa sürtüldüğünde, yünlü kumaştan plastik çubuğa elektron geçişi olur.

Plastik çubuk (-), yünlü kumaş (+) yüklü olur.

Cam çubuk ipek kumaşa sürtüldüğünde, cam çubuktan ipekli kumaşa elektron geçişi olur.

Cam çubuk (+) ipekli kumaş (-) yüklü olur.

2- Dokunma (Temas) ile elektriklenme

Birbirine temas eden cisimler arasında yük geçişi olur, cisimlerin ilk andaki yük durumuna göre yükleri değişebilir.

Örnek: - yüklü cisim nötr cisme dokunursa, nötr cisim elektrik yükü ile yüklenir. - yükler nötr cisme hareket eder.

3- Etki (Tesir) ile elektriklenme

Yüklü bir cisim başka bir cisme dokundurulmadan sadece yüklerin birbirini itmesi ve çekmesi olayıdır.

Kutuplanma: Etki ile elektriklenme sonucunda (sadece negatif yükler hareket edebilir) yükler cismin uçlarında toplanır. Bu olaya kutuplanma denir.

Birbirine dokunan nötr cisimler yüklü bir cisim tarafından etki ile elektriklenirse, kutuplaşma olduktan sonra cisimler birbirinden ayrıldığında cisimler artık nötr değildir.