Türklerin dünyaya kazandırdıkları ilkleri sayın desek; kaçı aklınıza geliyor? Yoğurt, kebap, Başka? Buluşuyla Time'a kapak olan Türk, ilk plaj aracı 'Böcek'. Ve daha birkoç örnek:
Tıptan bilişime, ulaşımdan tekstile kadar pek çok alanda ilklere imza attılar, isimlerini dünyaya duyurdular. Kiminin adı tanımladığı hastalığa verildi, kimininki dünyada yeni keşfedilen bir böceğe... Bir milletvekilinin "Resepsiyonist ol" dediği bilim adamı ise Amerika'da nam salarak iki kez R&D (Ar-Ge) Ödülü aldı... İşte o çılgın Türklerden birkaçı ve dünyamıza kazandırdıkları...
Adı bizden... Türklerin dünyaya armağanı olan yoğurdun ilk defa nasıl yapıldığına dair kesin bir bilgi yok. Ancak bu kelimeye Kaşgarlı Mahmut'un eseri Divânı Lügati't Türk'te rastlıyoruz. Günümüzde tüm dünyanın 'yoghurf olarak tükettiği yoğurdun Avrupa'ya yayılış hikayesine de Fransız tıp tarihinde rastlanıyor: 16'ncı yüzyılda Fransa krallarından I. Fransuva ateşli ishal hastalığına yakalanır. Hiçbir doktorun tedavi edemediği kralı Osmanlı İmparatorluğu'ndan gelen bir doktor yoğurtla tedavi eder. Böylece yoğurt daha geniş bir coğrafyada tanınıyor.
Dünya döndükçe oda dönecek Namı tüm dünyaya yayılan 'döner kebabı', 19'uncu yüzyılda kömür ızgarasını ayağa diken Bursalı İskender Usta tarafından geliştirildi. 1960'larda Batıya işçi olarak giden Türkler aracılığıyla Avrupalılarla tanışan döner, bugün Turkish Kebap' adıyla en sevilen tatlar arasında. 2000'li yılların başında Türk gıda firmaları tarafından dondurulmuş ürün olarak tüketicinin beğenisine sunulan dönerin tavuk ve hindi olmak üzere iki çeşidi daha var artık.
Tıp literatürüne geçti: Hulusi Behçet Türk akademik dünyasında profesör unvanını alan ilk kişi olan Hulusi Behçet'in tanımladığı deri rahatsızlığı, 'Behçet Hastalığı' olarak dünya tıp literatürüne geçti. Ağız ve gözde iltihaplanma ve genital bölgede yaraları bulunan üç hasta üzerinde araştırma yapan Behçet, bu şikayetlerin yeni bir hastalığın işareti olduğunu fark eder. Bu konudaki görüşlerini 1937'de 'Dermatologische Wochenschrift'e yazar. Hastalık, 1947 yılında Zürih Tıp Fakültesi'nden Prof. Mischner'in Uluslararası Cenevre Tıp Kongresi'nde yaptığı bir öneriyle 'Morbus Behçet' olarak adlandırılır ve literatüre geçer.
Cahit Arf ve teoremi... Türkiye'nin yetiştirdiği en önemli matematikçilerden olan, 1997'de kaybettiğimiz Ordinaryüs Profesör Cahit Arf, doktorasını yapmak için gittiği Almanya'da matematikçi Helmut Hasse ile birlikte önemli çalışmalar yaptı ve bu çalışmalar sonunda matematikte 'Hasse-Arf Kuramı'nı geliştirdi. Arf Değişmezi, Arf Halkaları ve Arf Kapanışları olarak adlandırılan terimleri bilim dünyasına kazandırdı...
|