Çelik ve demir doğadaki oksijen ve suya maruz kaldığında çürüyor ve paslanıyor. Oksidasyon denen bu süreçte metaller kalitesini yitiriyor. Hatta, bazı bakteri türleri metallerin yüzeyine yapışarak oksidasyon yaratan sülfür gibi bazı kimyasal salgılayarak bu sürecini hızlandırıyor. Ancak araştırmalar bazı türlerinin ise tam tersi etkisi olduğunu, oksidasyonu yavaşlattığını ortaya koyuyor.

Bilim insanları, metalin doğa şartlarında maruz kaldığı paslanma ve diğer yıpranmayı durdurmak için canlı bakteri kullanmayı araştırıyor. Araştırmayı yürüten İngiltere’de Sheffield Hallam Üniversitesi uzmanı Robert Akid, bu etkiye sahip iki bakteri türü keşfetti. Deneylerde Pseudomonas fragi ve Paenibacillus polymyxa adlı iki bakteri türünün jöle haline işlenerek metallere sürüldüğünde oksidasyonun yavaşladığı gözlemlendi.

BAKTERYEL JÖLE PASLANMAYI YAVAŞLATIYOR
Bakterili jölenin etkinliğini ölçmek için uzmanlar bunu paslanmaz çelik ve alüminyum alaşımların yüzeylerine süredü ve metal plakaları suya batırdı. Deney süresi olan 30 gün boyunca oksidasyon süreci elektrik akımı verilerek ölçüldü. Bakteryel jölenin sürülmediği metallerin üç kat daha ileri oksidasyona maruz kaldığı gözlemlendi. Mikroskopla yapılan incelemede bakterilerin jölenini içinde yaşamaya devam ettiği görüldü.

BAKTERİ METAL YÜZEYİ KAPLIYOR
Metal yüzeylerine paslanmaya karşı çeşitli kimyasal kaplamalar uygulanıyor, ancak bu tip maddeler çevreye ve kimi hallerde de insan sağlığına zarar veriyor. Akid, bakteryel jölenin çevreye zararlı kimyasallarını yerini alabileceğini ifade etti.

Akid bakterilerin oksidasyonu nasıl önlediğinin ise henüz bir muamma olduğunu belirtirken, metal yüzeyinde bir ‘biyo-kaplama’ oluşturarak suyla temasını önlediğini dile getiriyor. Araştırmalarını derinleştireceklerini ifade eden Akid, bakterileri genetik olarak geliştirerek anti-oksidasyon etkisini daha güçlendiremeyi planladıklarını söylüyor.

MR-1 BAKTERİSİ DE ETKİLİ OLABİLİYOR
Bakterilerin oksidasyonu önleyici etkilerini araştıran bir diğer bilim insanı da University of Southern California uzmanı Esra Kuş. Kuş, MR-1 olarak bilinen Shewanella oneidensis adlı bir bakteriyi alüminyum, bakır, çinko, çelik ve piriç üzerinde denedi ve paslanmayı önleyici etkilerini sınadı. Bu bakterinin de pirinç, bakır üzerinde etkili olduğu gözlemlendi. Esra Kuş, bakteryel önlemlerin gelecek vaadettiğini, ancak MR-1’ın etkisinin daha derinlemesine incelenmesi gerektiğini ifade ediyor.