Arılar çiçeklerin peşinde kilometrelerce uçuyor ve yuvalarından uzaklaşıyor. Newcastle Üniversitesi uzmanları, Bombus terrestris türüne ait 100 arı üzerinde bir deney yaparak, arıların yönlerini ve kovanlarını nasıl bulduğu inceledi. Denek arılar kuzeydoğu İngiltere’de farklı farklı yerlere bırakıldılar ve yuvalarını bulmaları beklendi. Araştırmacılar bu esnada arı kovanına bir kamera yerleştirerek yolunu bulanları tespit etti.
İlk sonuçlara göre, arılar gerçekten de uzak mesafelere uçabiliyor. Deneyde, 13 kilometre uzaklıkta bırakılan arıların kovanı bulup geri döndüğü gözlemlendi. Araştırmayı yürüten Steph O’Connor bu sonucu şöyle yorumluyor: “Mevcut bilimsel veriler arıların 5 kilometre’ye kadar yuvaların bulabildiğini varsayıyordu. Ancak, bu mesafenin çok ötesine de geçebildiklerini gözlemlemiş olduk.”
Denek arılarının yüzde 30’u, 13 km’lik yolu dönüp gelmeyi başardı. Fakat araştırmacılar aslında kovanın yolunu uzaktan bulabilecek arı sayısının çok daha yüksek olduğunu vurguluyor ancak birçoğunun başka hayvanlarca avlandığını veya kaza geçirdiğini belirtiyor.
UFUK ÇİZGİSİNİ TEMEL ALIYORLAR
Arıların uzun mesafe uçtuktan sonra kovanlarını nasıl bulduğu ise yol boyunca belirledikleri işaretlere sadık kalmalarıyla açıklanıyor. Araştırma ekibinden Mark O’Neill arıların görme yeteneklerinin oldukça gelişmiş olduğuna ve ufuk çizgisini bir ölçüt olarak kullanabildiklerine işaret ediyor. O’Neill, arıların ufuk çizgisini görebildikleri doğada daha rahat yönlerini bulduğunu, ufuk çizgisinin görülmediği kent içinde ise yollarını şaşırdıklarını vurguluyor.
ARILARIN KOKU HARİTASI
Arıların yön tayininde işe yarayan bir diğer unsur da koku. Arılar kokulardan bir yol haritası oluşturabiliyor, ancak bu koku haritasını her 2 metre’de bir yenilemeleri gerekiyor. Örneğin, bir arı bir çiçekteki nektarı emdikten sonra, sonra gelecek arılara kendisinin bu çiçeğe uğradığını gösteren bir iz bırakıyor. Dolayısıyla çiçeklerin bol olduğu bir doğada, arılar daha fazla işaret bırakabiliyor.
Newcastle ekibinin bir sonraki hedefi arıların bıraktığı işaretleri takip ederek aralarındaki iletişim ağına dair ipuçları elde etmek. İngiltere ve İrlanda’da 25 yerli arı türü bulunuyor. Bunlar arasında Bombus distinguendus, Bombus humilis, Bombus ruderatus, Bombus subterraneus, Bombus sylvarum soyları tükenme tehlikesiyle karşı karşıya.
