Fıkra Nedir?

Yazarın herhangi bir konu üzerinde, kanıtlama amacı gütmeden kısa fikirli yazdığı güldürücü şeklindeki yazılardır. Başka bir tanımla anlatacak olursak, gazete veya dergilerin belirli bölgelerinde yayımlanan, toplumun güncelini, sorunlarını kişisel görüşle ele alıp, bunu güldürücü şeklinde okuyucularına sunulmasına fıkra denir.

Fıkranın Özellikleri Nedir?

Fıkra öyle bildiğimiz kolay kısa yazılar değildir, belli kurallara göre yazılır. Her gördüğümüzü fıkra olarak nitelendirmek yanlıştır. Fıkralar hem güldürürken, hemde düşündürmelidir. Toplumsal bir araç olarak da kullanılabilir. O yüzden fıkranın özelliklerini bilmek gerekir. İşte fıkranın özellikleri;

• Fıkralarda verilen düşünceler herhangi bir şeye bağlı değildir, serbest şekilde düşünceler ifade edilir.
• Köşe yazılarında yazılan fıkralar gündelik hayatı konu alır ve kanıtlama ihtiyacı duyulmadan konulara değinir.
• Fıkralar genellikle, eleştirel, alaycı ve iğneleyici bir dille yazılır.
• Düşünceler sürekli tekrarlanmaz, bundan dolayı anlatım hemen anlaşılır.
• Fıkralar toplumda bir amacın gerçekleşmesine yardımcı olarak, sorunları tanıtır ve insanların farkında olmasını sağlar.
• İşlenen konularla toplumun sorunları dile getirilir ve ortak bir toplumsal düşünce elde edilmek istenir.
• Fıkralarda anlatımlar samimi bir üslupla yazılır. Sanki karşınızdaki sizin arkadaşınız gibi bir hisse kapılırsınız.
• Cümleler uzun değildir, kısa ve anlaşılır bir dil kullanılır.
• Anlatılan konular o dönem zihniyetini taşıdığı için öyle bir kalıcılığı yoktur.
• Olaylar öznel yani kişinin kendi görüşüne göre anlatılır.
• Fıkralarda sonuç kısmında etkili ve dokunaklı bir anlatım sergilenir. Bunun amacı okuyucuyu etkilemektir.

Türk Edebiyatında Fıkra

Fırka türü Türk Edebiyatına ilk defa 1839 yılında kabul edilen Tanzimat Fermanından sonra geçmiştir. Batı’da sıkça kullanılan bu yazı türü edebiyatımızda özellikle 1908 yılından itibaren yaygınlaşmıştır. Türk edebiyatında fıkralarıyla ün yapmış yazar ve sanatçılarımız şunlardır: Ahmet Haşim, Hüseyin Cahit Yalçın, Falih Rıfkı Atay, Refik Halit Karay, Bedii Faik, Orhan Seyfi Orhon, Refii Cevat Ulunay, Metin Toker, Peyami Safa, Burhan Felek, Ahmet Kabaklı, Aziz Nesin, Çetin Altan, Ahmet Kabaklı, İlhan Selçuk, Sabri Esat Siyavuşgil bu sanatçılar fıkra türünü ön plana çıkarmış ve bu tür alanında yaygın yazılar yazmıştır.

Fıkra ile Sohbet Arasındaki Farklar

sıklıkla sohbet ile fıkra birbiriyle karıştırılmaktadır. Fıkra ile sohbet arasındaki farkları bilirsek, ikisin farklı yazı türleri olduğunu da öğrenmiş oluruz.

• Sohbette karşındaki kişiyle konuşma tarzı bir anlatım vardır. Ancak fıkralarda konuşmadan çok kısa ve bir anlatım vardır.
• Sohbet yazıları uzundur ve birden farklı düşünceyi içerir. ancak fıkralar kısadır ve tek bir düşünce üzerine yoğunlaşır.
• Sohbette dışa dönük bir anlatım benimsenir. fıkrada düşünceyi benimsetmek vardır.
• Fıkra türü gazetelerde yayımlanırken, sohbet ise gazetelerde yayımlanan bir tür değildir.

Fıkra ile Makale Arasındaki Farklar

• Makalelerde herhangi bir konunun ispatı yapılırken, fıkralarda ispata gerek yoktur.
• Makalelerde ciddi bilimsel bir dil kullanılır. Ancak fıkralarda samimi bir dil kullanılır.
• Fıkralar serbest mizahi ögeler içerir. Ancak makale içermez.

https://www.egitimdili.com/fikra